De vraag waarom je feedback moet geven, is gemakkelijk te beantwoorden. Het is een cadeautje met een positieve intentie! En net als voor cadeautjes geldt voor feedback dat je het soms krijgt als je er niet om gevraagd hebt. En ook dat het ene cadeautje meer gewenst en gepast is als het andere. Gelukkig kan je ook net als met cadeautjes altijd besluiten om er wel of niet iets mee te doen. Dus ons advies: Pak het aan, bedank de ander en kijk of je er wat aan hebt. En zo ja, doe er je voordeel mee. Zo nee laat het dan waar het hoort.

In deze bijdrage leggen we uit waarom feedback essentieel is voor je persoonlijke ontwikkeling en wat je moet doen om er het beste uit te halen. Ook geven we je tips hoe je zelf feedback kan verzamelen die je bij je persoonlijke ontwikkeling verder helpt.

Wil je tips over wat je vooral wel en niet moet doen als je feedback krijgt, geeft of wil vragen lees dan ons blog hierover met praktische tips over feedback.

Veel leesplezier en mooie inzichten!

Petri en Ad

Feedback geven, heeft onterecht een negatief imago!

Bijna iedereen heeft het wel eens ervaren dat iemand, of het nu door onwil of onkunde is, onder het mom van het geven van feedback bijna tot de grond toe werd afgebroken. Dergelijke voorvallen hebben ervoor gezorgd dat bij veel mensen feedback een negatieve klank heeft. 

Sterker nog als we het in onze teamtrainingen of bij onze coaching hebben over feedback ontstaat er bijna altijd weerstand. Dat is jammer want in onze ogen geeft goede feedback belangrijke bouwstenen voor zelfreflectie dat je weer kan gebruiken bij je persoonlijke ontwikkeling. Immers anderen merken als het gaat om jouw gedrag vaak dingen op die je zelf niet kan waarnemen of voelen. Je zogenaamde blinde vlekken ook wel bekend van het JOHARI venster.

Daarom willen we hier een lans breken voor feedback. Want feedback is in onze ogen, mits het volgens de regels gegeven wordt, samen met zelfreflectie de belangrijkste bouwsteen voor ieders persoonlijke ontwikkeling. Omdat het je informatie kan geven over hoe jouw gedrag bij anderen over komt en wat het met hen doet. Deze informatie helpt je om kritisch naar je eigen gedag te kijken. Zo weet je wat wel en niet werkt in je communicatie. Hierdoor kan je handvatten ontwikkelen wat je de volgende keer zelf eventueel anders kan doen. In onze training zelfreflectie geven we je handvatten hoe je daar gebruik van kan maken.

Hoe feedback geven?

Goede feedback is niets anders dan dat een ander je teruggeeft wat jouw gedrag met de ander doet. Om vervolgens aan te geven wat hij van dit gedrag vindt. Al dan niet met eventuele suggesties. 

Nu klinkt dat best eenvoudig, maar in de praktijk is het best lastig. Regelmatig gaat het fout doordat vaak onbewust de regels van goed feedback geven niet worden gevolgd. Onder het mom van feedback geven wordt de ander dan vaak onbedoeld, als je niet oppast, tot de grond toe afgebroken. Dat is heel verdrietig en geeft feedback geven een slechte naam. 

Quote: “Ook bij feedback gaat het om het effect dat je bereikt!”

Immers het doel dat je wil bereiken, bijvoorbeeld de ander laten inzien dat zijn gedrag volgens jou niet het beoogde effect heeft en eventueel handvatten geven om het anders te doen, wordt niet gehaald.

Waar moet feedback aan voldoen?

Feedback moet voldoen aan de volgende basisvoorwaarden:

• Positieve intentie (je wil de ander helpen)
• Verbinding (contact maken met de ander)
• Concreet herkenbaar geformuleerd (taak en zaak benoemen)

Feedback komt alleen ‘binnen’ als beide partijen naast elkaar gaan staan en echt in elkaar geïnteresseerd zijn. Er moet ‘verbinding’ zijn. Daarbij hoort ook dat degene die feedback krijgt, overtuigd is van de goede bedoelingen van de ander. Daarnaast is de feedback zodanig concreet geformuleerd dat degene die het betreft zich erin kan herkennen. Maar ook zelf de mogelijkheid heeft om het onafhankelijk anders te gaan doen. In ons blog tips voor het geven en ontvangen van feedback geven we je hiervoor concrete handvatten.

Elkaar feedback geven op het werk!

Regelmatig krijgen wij de vraag van organisaties om een teamtraining te verzorgen om de teamleden handvatten te geven om beter met elkaar te communiceren. Voor ons is dat veelal de teamleden leren om daadwerkelijk ‘de verbinding met elkaar aan te gaan’ door met elkaar in gesprek te gaan en elkaar feedback te geven. We leren ze om elkaar aan te spreken en elkaar goede kritische en ook positief opbouwende feedback (complimenten en tips) te geven. 

Dat is altijd een spannend maar ook opluchtend. Zo ervaren de teamleden dat feedback geven en ontvangen helemaal geen zeer hoeft te doen maar vooral voor veel opluchting en duidelijkheid zorgt.

Uit de praktijk. Complimenten geven was een eye-opener

Bij een teamtraining waar veel gedoe was onder elkaar, deden we een oefening met hoe je elkaar complimenten geeft. Dit was een warming-up oefening waar in elke boodschap een aantal elementen moesten zitten die we net ‘behandeld hadden’.  Een van de deelnemers gaf spontaan uit eigen beweging aan een collega een welgemeend mooi compliment. Spontaan barsten 3 mensen in tranen uit omdat het hen ontroerde. Een deelnemer zei zelfs dat ze in haar hele leven nog nooit een compliment had gehad. Kortom zo werd de kracht van het geven van complimenten (positieve feedback) heel mooi benadrukt!

Feedback doet soms zeer!

Tenminste feedback doet zeer als het niet goed gegeven wordt. Omdat dat helaas vaak gebeurt, is dat ook de reden dat mensen daar niet om zitten te springen. Ze zijn bang voor hoe en wat er gezegd gaat worden en voelen zich kwetsbaar. Immers de andere zegt eigenlijk direct hoe jouw gedrag bij hem overkomt en dat is best eng.

De grootste angst is dat je zelf het idee hebt dat je ontzettend je best doet maar dat de ander daar toch niet blij mee is. Dat is niet leuk en dat doet zeer. Zeker als de ‘feedback’ niet zorgvuldig en opbouwend is. Omdat we allemaal pijnvermijders zijn, en geen gedoe willen, gaan we dat risico vaak liever uit de weg. Onder het mom dat we de ander niet willen kwetsen. Het gevolg is dat feedback door de feedbackgever dan maar ingeslikt wordt.

Hierdoor blijft degene die feedback moet geven ermee zitten. En degene die het betreft weet niet wat er aan de hand is. En krijgt tevens geen handvatten om het anders te doen. Hierdoor lopen spanningen op, gaan mensen zich aan elkaar ergeren en gaat het vaak van kwaad naar erger. Er wordt om de hete brei heen gedraaid en meer over dan met elkaar gesproken.

Feedback geven is veel beter dan invullen!

We zijn allemaal meesters in het invullen van wat de ander wel niet zal denken en voelen. En omdat veel mensen ervan overtuigd zijn dat feedback krijgen pijn doet en toch niet goed ontvangen wordt, houden ze het maar voor zich. Hierdoor wordt wat gezegd moet worden, niet gezegd en blijft de situatie zoals die is. 

Feedback gaat over iemands gedrag en niet over de persoon!

De praktijk wijst uit dat kritische feedback, al dan niet gegrond, bijna altijd hard binnenkomt omdat we ons als persoon aangevallen voelen. Dat komt omdat ons gedrag altijd is gebaseerd op een positieve intentie. Dat betekent dat wat we doen voor onszelf altijd op een bepaalde wijze klopt. In onze eigen ogen doen we het goed. 

 “Ik ben niet teleurgesteld in jou maar wel in wat je gedaan hebt.” 

In het speciaal onderwijs waar kinderen zitten met gedragsproblemen maken leerkrachten als ze een kind ergens op willen wijzen, altijd een verschil tussen het kind en het vertoonde gedrag. Er wordt op gehamerd dat ze als ze feedback geven dat ze een onderscheid maken tussen gedrag en de persoon. Wat ze dan bijvoorbeeld zeggen is:

De kinderen voelen het verschil perfect aan en kunnen hierdoor ‘leerervaringen’ opdoen zonder dat ze een negatief zelfbeeld ontwikkelen.

Toen we dit tijdens een van onze trainingen vertelden zei een cursist: “Ik wou dat mijn baas deze opleiding had gehad.”

Hoe je iets zegt, is zeker zo belangrijk als wat je zegt!

Daarom is het belangrijk dat er bij het feedback geven belangrijk hoe je de boodschap brengt! Zorg ervoor dat je uitdrukkelijk verschil maakt tussen de persoon en jouw relatie met die persoon en de boodschap die je hebt over zijn gedrag. Maar ook dat je non verbaal de juiste boodschap uitstraalt door open te communiceren.

Weet dus ook dat als iemand kritische opmerkingen heeft over wat je ‘gedaan’ hebt, dat per definitie gevoelig ligt. En laat de ander ook merken dat je dat weet! Wanneer je niet investeert in de relatie voordat je de boodschap overbrengt is de kans groot dat de ander zich aangevallen voelt. De natuurlijke reactie daarop is dat de ander in de weerstand schiet. En daardoor ofwel gaat vechten, ofwel vlucht ofwel verstijft.

Als je geen aandacht hebt voor de relatie met de ander, heeft feedback geen effect!

Dus maak eerst contact met de ander, stem af en geef slechts feedback als de ander aangeeft dat hij/zij ervoor open staat. Alleen dan is de kans groot dat je feedback iets oplevert. Kortom het ‘cadeautje’ wordt ontvangen zoals bedoeld en uitgepakt. Dus maak altijd bij je feedback een onderscheid tussen de persoon zelf en het gedrag dat je ziet. Dan is de kans het grootst dat je boodschap aan komt.

De veelgehoorde dooddoener:

“Ik zeg altijd open en eerlijk, direct wat ik ergens van vind”!

is geen excuus om je niet aan de regels van feedback te houden. Met deze opstelling schiet je vaak je doelstelling voorbij want de feedback die je wil geven komt niet aan omdat je niet gecheckt hebt of de ander er überhaupt voor open staat. Sterker nog, mensen die er zo in staan zorgen ervoor dat feedback zo’n slechte naam heeft.

Waarom is feedback geven belangrijk?

Feedback geven heeft verschillende doelen en voordelen, zowel voor de persoon die de feedback ontvangt als voor de persoon die de feedback geeft. Hier zijn enkele belangrijke redenen waarom feedback geven belangrijk is:

• Het geeft inzicht in zowel je sterke punten als in de gebieden die je kan verbeteren. Het stelt je hierdoor in staat om gerichte actie te ondernemen om je prestaties te verbeteren en je doelen te bereiken. Dit kan zowel de focus leggen op alleen de gebieden waar je goed in bent of proberen je zwakke punten te verbeteren.

• Het is een waardevol hulpmiddel voor je persoonlijke en professionele groei. Omdat het je zicht geeft op je blinde vlekken als het gaat over je vaardigheden, kennis en prestaties. Door hierop feedback te vragen en ontvangen kan je leren en je verder ontwikkelen. 

• Wanneer je elkaar op een constructieve en respectvolle manier feedback geeft, bevorder je open communicatie en versterk je de relaties. Zo bevorder je een cultuur van leren en groeien. Het creëert een omgeving waarin je je gehoord en begrepen voelt. Zo bouw je wederzijds begrip en respect op en dat zorgt weer voor een goede samenwerking en uiteindelijk voor effectievere communicatie.

• Feedback geven is ook een prima manier om iemand aan te moedigen en zo te erkennen voor zijn of haar inspanningen en prestaties. Hierdoor vergroot je de motivatie en het zelfvertrouwen.

• Ook leidt het vaak tot zelfreflectie voor degene die de feedback geeft. Je wordt immers gedwongen na te denken over de sterke punten en ontwikkelpunten van anderen en dat heeft ook effect op je eigen reflectie. Daarnaast zal degene die feedback geeft vaak ook van de ander horen wat hij zelf kan bijdragen aan de ontwikkeling van de ander. Dat geeft veelal inzicht in de eigen stijl van communiceren en handelen.

• Al met al is feedback geven een krachtig instrument om individuen en teams te helpen groeien, zich ontwikkelen en hun potentieel te realiseren. Het bevordert effectieve communicatie, verbetering van prestaties en het opbouwen van sterke relaties.

Kortom, het geven van feedback is een waardevol proces dat de groei en ontwikkeling van individuen, teams en organisaties ondersteunt. Het draagt bij aan verbeterde communicatie, relaties en prestaties.

Tot slot: Wat is de betekenis van Feedback?

De betekenis van feedback is voor ons dat het een zeer belangrijk onderdeel is van goede communicatie. Goede feedback geeft letterlijk betekenis aan onze communicatie. We verbinden ons met de ander en geven de ander terug wat het gedrag van de ander met ons doet. Dat is echte communicatie waar wat gezegd moet worden, met respect gezegd wordt. Zo kunnen beide gesprekspartners van elkaar leren en zich verder ontwikkelen. Dus wat ons betreft lees de eerder genoemde tips en doe er je voordeel mee.